Kończy się umowa leasingu operacyjnego na samochód osobowy i co dalej ...

Po zakończeniu umowy leasingu samochodu osobowego, spółka może podjąć decyzję o zakończeniu umowy bez wykupu, wykupić samochód i dalej użytkować go w firmie lub wykupić go i sprzedać.

1. Zakończenie leasingu samochodu

Ta decyzja nie rodzi żadnych konsekwencji podatkowych. Jeżeli tylko umowa z leasingodawcą zawiera taką opcję, spółka płacąc ostatnią fakturę kończy współpracę z leasingodawcą.

2. Wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingowej

Większość firm decyduje się na wykup samochodu po zakończeniu leasingu.

2.1. CIT/ PIT czyli wyliczenie wartości początkowej środka trwałego oraz stawka amortyzacji

Jak wskazują regulacje o podatkach dochodowych, pod pojęciem wartości początkowej środka trwałego rozumie się cenę jego nabycia, tj. kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania. Czyli teoretycznie wartość z faktury zakupu to wartość początkowa środka trwałego, ale…

Należy zauważyć, że często cena zakupu jest znacznie niższa od ceny rynkowej. Wynika to z faktu, że cena przedmiotu zawiera się już po części w samych ratach leasingowych. Przy krótkich okresach leasingu i istotnej różnicy pomiędzy wartością rynkową a wartością wykupu należy szczegółowo przeanalizować tzw. hipotetyczną wartość netto po to, aby jednoznacznie określić, że nie wystąpił przychód podatkowy z tytułu wykupu przedmiotu leasingu poniżej wartości rynkowej.

Zakupiony środek trwały możemy zaklasyfikować jako „używany” i zastosować przyspieszoną stawkę amortyzacyjną. Jeżeli wartość zakupu nie przekracza 3 500 zł, możemy go amortyzować jednorazowo w miesiącu oddania do użytku.

Jeżeli wartość zakupu przekracza tę kwotę – minimalny okres amortyzacji podatkowej wynosi 2,5 lat.

2.2. Czy możemy odliczyć VAT przy zakupie i ile możemy go odliczyć?

Ponieważ odliczenie podatku (w wysokości 60% kwoty podatku wykazanej w fakturze, nie więcej niż 6.000 zł) z opłat leasingowych w trakcie trwania umowy leasingowej nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, lecz świadczenie usług polegające na odpłatnym oddaniu leasingobiorcy do używania przedmiotowego samochodu, po zakończeniu wykupu samochodu możemy ponownie odliczyć VAT na tych samych zasadach.

Wykup przedmiotu leasingu stanowi odrębną od umowy leasingu umowę kupna-sprzedaży. W związku z tym mamy do czynienia z dwiema odrębnymi transakcjami, dla których przysługują dwa odrębne limity w odliczeniu VAT.

3. Sprzedaż samochodu wykupionego po zakończeniu umowy leasingu

3.1. Podatek od zysku

Zysk przy sprzedaży samochodu będzie obliczony jako różnica pomiędzy wartością sprzedaży a kosztem zakupu pomniejszonym o odpisy amortyzacyjne dokonane od momentu wprowadzenia samochodu do ewidencji. Jeżeli samochód został jednorazowo zamortyzowany, podatek będziemy musieli zapłacić od wartości sprzedaży.

3.2. Zwolnienie od VAT przy sprzedaży samochodów używanych

Dla celów ustalenia możliwości zwolnienia z VAT przy sprzedaży samochodu należy ustalić ilość miesięcy użytkowania samochodu po wykupieniu go od leasingodawcy. Nie ma bowiem znaczenia, że używaliśmy ten samochód na podstawie umowy leasingu. Ważne jest ile miesięcy przed sprzedażą użytkowaliśmy samochód, będąc jego prawnym właścicielem. Jeżeli pomiędzy datą wykupu i wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych a datą sprzedaży nie minęło 6 miesięcy – nie możemy skorzystać ze zwolnienia z VAT.

Jeżeli wykupiony samochód możemy uznać za „używany środek trwały”, faktura sprzedaży samochodu, od którego odliczyliśmy VAT przy wykupie od leasingodawcy, będzie zwolniona z VAT.

Jednakże pojawia się jeszcze dodatkowy aspekt korekty VAT-u odliczonego przy zakupie samochodu. Jeżeli od momentu wykupu do momentu sprzedaży minęło mniej niż 5 lat, a wartość samochodu była wyższa niż 15 000 zł, trzeba będzie skorygować wysokość odliczenia dokonanego przy zakupie. Korekta odliczenia dokonywana jest proporcjonalnie do liczby lat użytkowania samochodu, za każdy rok przed upływem 5-letniego okresu 1/5 odliczonego wcześniej VAT-u. Okres ten liczy się w latach kalendarzowych, przy czym pierwszym rokiem jest rok oddania samochodu do używania i to bez względu na to, czy czynność ta nastąpiła na początku czy też pod koniec roku.

Jeżeli wartość samochodu była niższa niż 15 000 zł, korekty będziemy dokonywać w zakresie 12 miesięcy, gdy samochód został sprzedany przed upływem roku od dnia wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych.

Poniższa tabela podsumowuje omawiane przypadki korekty VAT.